Co trzeci pracownik w Polsce oszczędza wspólnie z pracodawcą – podsumowanie wdrożenia PPK

Wdrożenie PPK przebiegało w IV fazach, począwszy od największych firm, które do programu przystępowały w 2019 r., a zakończywszy na jednostkach sektora finansów publicznych oraz mikroprzedsiębiorstwach, dla których termin na zawarcie umowy o zarządzanie minął 23. kwietnia br. Najwyższa partycypacja w PPK, bo aż 41% występuje w I fazie wdrożenia, najniższa jest aktualnie notowana w firmach z II etapu, które do programu przystępowały w trakcie pandemii.

W sumie po IV etapach wdrażania, w Pracowniczych Planach Kapitałowych zdecydowało się oszczędzać 2,3 miliona osób, co daje 28,8% partycypacji. Jeśli weźmiemy pod uwagę również Pracownicze Programy Emerytalne (PPE), których prowadzenie zwalniało z obowiązku wdrażania PPK, na swoją przyszłość wraz z pracodawcą oszczędza już co trzeci pracownik w Polsce.

IV etap wdrożenia, obejmujący m.in. najmniejsze firmy oraz jednostki sektora finansów publicznych, cechuje się wyższą partycypacją w sektorze prywatnym (29,2% uczestników PPK), niż w sektorze publicznym (19,5%). W sumie wraz z pracodawcą w podmiotach IV etapu oszczędza 22,7% pracowników. 80% mikrofirm, które skorzystały z możliwości, jakie daje im ustawa i nie zawarły umowy o zarządzanie, zatrudnia do 4 pracowników, przy czym największa ich część zatrudnia wyłącznie jednego pracownika.

Co ważne, ponad 470 tys. osób przystąpiło do programu po terminie wdrożenia PPK w ich firmach. Oznacza to, że do programu przekonuje się coraz więcej pracowników, którzy początkowo złożyli rezygnację lub nie złożyli pracodawcy deklaracji przystąpienia.

– W wymiarze atrakcyjności dla uczestnika PPK jesteśmy przekonani, że program okazał się sukcesem. Pomimo turbulencji na rynkach finansowych, wywołanych pandemią, średnia stopa zwrotu z funduszy PPK wyniosła ponad 18%. Jest to bardzo dobry wynik – podkreślał Paweł Borys, prezes PFR. Do tego, że oszczędzanie w Pracowniczych Planach Kapitałowych po prostu się opłaca, nie trzeba nikogo przekonywać. Liczby mówią same za siebie. Rzeczywista stopa zwrotu z inwestycji w PPK dla pracownika wyniosła w 2020 roku od 80 do 122%, natomiast średnia stopa zwrotu z funduszy PPK od powstania wyniosła aż 18,4%. Średnio do każdej wpłacanej złotówki pracownik otrzymuje drugą w formie dopłat. Jeśli dodamy do tego bardzo niskie koszty zarządzania funduszami, które wyniosły średnio 0,35%, uczestniczenie w PPK jest bardzo opłacalną inwestycją.

Na koniec maja 2021 r. 268 tys. firm oferowało swoim pracownikom udział w programach emerytalnych. W swoim miejscu pracy możliwość skorzystania z programu emerytalnego ma 68% pracowników, tj. 8,92 mln osób. Częściej do PPK przystępowali mężczyźni (57%) niż kobiety. Średnia wieku uczestników PPK to 39,41 lat. Wśród osób innej niż polska narodowości dominuje narodowość ukraińska (44,4 tys.), białoruska (4,4 tys.) oraz hinduska (1,4 tys.) i rumuńska (1,3 tys.). Najwyższa partycypacja występuje w takich branżach jak działalność finansowa i ubezpieczeniowa (58,4%), informacja i komunikacja (46,1%), działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi (38,7%) oraz działalność profesjonalna, naukowa i techniczna (38,5%). Na drugim biegunie znajdują się opieka zdrowotna i pomoc społeczna (18,7%), edukacja (19,3%) oraz rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo (20,7%).– Wśród osób, które merytorycznie zajmują się na co dzień działalnością finansową, ubezpieczeniową, informacją, komunikacją, tam partycypacja jest rzeczywiście wyższa – podsumował Bartosz Marczuk, wiceprezes PFR. Jednocześnie podkreślono, że niska partycypacja w edukacji dotyczy przede wszystkim pracowników przedszkoli, natomiast na poziomie szkolnictwa wyższego osiąga nawet ponad 40%.

Zarządzaniem PPK zajmuje się aktualnie 19 instytucji finansowych, z czego 6-7 podmiotów ma pozycję wiodącą. Średnia wysokość wynagrodzenia za zarządzania PPK wynosi zaledwie 0,35% i jest zdecydowanie niższa niż w przypadku innych funduszy, działających na polskim rynku. Od początku istnienia PPK fundusze zarobiły łącznie 565 milionów złotych, a łączna wartość aktywów, zgromadzonych w PPK wyniosła ponad 5 mld złotych. Wszystkie fundusze odrobiły straty spowodowane pandemią i uzyskały satysfakcjonujący zysk.  Stopy zwrotu od maja 2020 r. wahały się między 9,42% dla mniej agresywnych funduszy 2025, do 22,65% dla funduszy 2060.

– Jeśli chodzi o kwestie związane z upowszechnianiem wiedzy i edukacją, udało nam się i naszym pracownikom, za co jestem im wdzięczny, przeprowadzić blisko 5 tysięcy szkoleń i konferencji – powiedział Robert Zapotoczny, prezes PFR Portal PPK. PPK to największy program edukacji ekonomicznej w Polsce. W sumie przeprowadzono ponad 4,8 tys. szkoleń i wydarzeń edukacyjnych, a portal MojePPK.pl osiągnął 17 milionów unikalnych odsłon oraz 4,6 miliona użytkowników. 1,74 milionów razy pobierano pliki ze strony, a 1,9 miliona razy korzystano z kalkulatorów. Nie zabrakło kampanii w mediach tradycyjnych i internetowych – aż 12 milionów osób znalazło się w zasięgu kampanii PPK „Zostałeś? Zyskałeś”, a kampania, skierowana do pracodawców, osiągnęła zasięg 2,5 mln osób. – Tam, gdzie były spotkania z ekspertem regionalnym PFR Portal PPK, partycypacja była wyższa średnio o 15% – podkreślał Robert Zapotoczny, prezes PFR Portal PPK. O doświadczeniach pracodawców opowiadała podczas konferencji Marzena Szota, dyrektor Działu Zarządzania Zasobami Ludzkimi Doosan Babcock Energy Polska SA., która podkreśliła ważną rolę portalu MojePPK.pl oraz szkoleń, prowadzonych przez ekspertów PFR Portal PPK w procesie wdrażania programu. Szkolenia – dla pracodawców, jak i pracowników – są organizowane również aktualnie i przyciągają wielu chętnych do poszerzenia swojej wiedzy o programie.

Jak pokazuje przykład Nowej Zelandii, zbudowanie zaufania i zwiększenie partycypacji w pracowniczych programach oszczędnościowych wymaga czasu. Program KiwiSaver początkowo uzyskiwał 19% partycypacji, by po 11 latach osiągnąć 70%. Konieczne będzie dalsze upowszechnianie wiedzy o PPK poprzez odbudowę zaufania społeczeństwa do systemów oszczędzania w miejscu pracy. Cel to 4,5 – 6 mln uczestników PPK do 2025 r., czyli partycypacja na poziomie 40-50%. Jeśli weźmiemy pod uwagę niekorzystne dane demograficzne i prognozy, które mówią o emeryturach na poziomie 25% ostatniego wynagrodzenia, partycypacja Polaków w PPK jest nie tylko przywilejem, ale także koniecznością. W każdym momencie można zacząć ponownie oszczędzać w PPK – wystarczy złożyć wniosek do swojego pracodawcy. Więcej na ten temat można przeczytać tutaj.

– Chciałem bardzo serdecznie podziękować wszystkim pracownikom, którzy zaufali Pracowniczym Planom Kapitałowym i zdecydowali się oszczędzać. Bardzo dziękuję dziesiątkom tysięcy pracodawców, którzy podjęli wysiłek, aby przeprowadzić szkolenia z pracownikami, zapoznać ich z benefitami, zachęcić ich do tego, by zwiększyli swoje bezpieczeństwo emerytalne i rzeczywiście wdrożyć PPK jako benefit pracowniczy. Chciałbym też podziękować wszystkim naszym partnerom, którzy uczestniczyli w tej pracy w ciągu ostatnich dwóch lat – zakończył konferencję Paweł Borys, prezes PFR. Całą konferencję można obejrzeć tutaj.